Từ nhà chiêm tinh, cho đến các chuyên gia thời tiết, mùa bão 2024 chưa bắt đầu nhưng đang thu hút sự chú ý đặc biệt của các nhà dự báo bão với mô hình khí hậu cho thấy, bão chuyển biến nhanh hơn năm ngoái, đường đi của bão có thể chuyển hướng đột ngột, gây ra hậu quả khó lường.
Mùa bão năm 2023 ghi nhận số lượng cơn bão trên mức trung bình và xếp thứ 4 về số cơn bão được đặt tên trong một năm kể từ năm 1950, có thể coi năm nay là một năm có những cơn bão lịch sử. Dù chỉ có một cơn bão lớn - bão Idalia - đổ bộ vào Mỹ nhưng cơn bão này gây thiệt hại tới hơn 3,5 tỉ USD.
Các chuyên dự báo bão, mùa bão năm nay, với sự phát triển của La Nina ở Thái Bình Dương và nước biển nóng lên ở Đại Tây Dương, các nhà dự báo bão đang nhìn thấy khả năng xảy ra một mùa bão trên mức trung bình khác ở Đại Tây Dương và dự kiến nhiều cơn bão ảnh hưởng tới Mỹ hơn năm ngoái. Khiến năm nay được coi là “kỉ lục” về các loại bão, bão “lạ” và có diễn biến khá bắt thường.
Hàng năm, các chuyên gia dự báo bão chính thức sẽ được công bố cuối tháng 4 khi gần mùa bão hơn, thường thì bắt đầu từ ngày 1.6 và kéo dài tới tháng 11 hàng năm. Tuy nhiên, mối quan tâm sớm về tác động của La Nina và Đại Tây Dương nóng lên khiến nhiệt độ tăng cao với mùa bão năm nay càng được các chuyên gia dự báo đã đặc biệt được lưu ý hơn.
Theo hầu hết các chuyên gia dự báo, cho thấy kết quả hiện tại nhận thấy có 62% khả năng La Nina phát triển trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 8, điều này có thể ảnh hưởng lớn đến mùa bão gây ra hậu quả nghiêm trọng do bão đem lại.
Hậu quả khó lường của La Nina
Có thể nói, La Nina và kiểu khí hậu đối lập El Nino đều ảnh hưởng đến các kiểu thời tiết toàn cầu, gây ra hậu quả khó mà lường trước được. El Nino có xu hướng làm tăng nhiệt độ đại dương, trong khi La Nina thường làm mát hơn.
Hiện tại, nhiệt độ đại dương ở vùng nhiệt đới Thái Bình Dương nóng hơn nhiều so với bình thường do El Nino. Chính hiện tượng El Nino góp phần làm nước biển nóng lên đã giúp nước Mỹ thoát khỏi hàng loạt bão đổ bộ trong mùa bão năm ngoái. Trong kiểu thời tiết El Nino, các cơn bão nhiệt đới có xu hướng di chuyển xa hơn về phía đông, đi ra vùng biển rộng, khiến khu vực này chịu ảnh hưởng của bão nhiều hơn.
Điều đáng nói, năm nay sẽ không còn sự bảo vệ này cho mùa bão 2024. Do đó, một số nhà dự báo thời tiết lo ngại nhiều cơn bão đổ bộ vào đất liền hơn trong năm nay khi La Nina chiếm ưu thế, các cơn bão sẽ gia tăng cấp chóng vánh, chuyển hướng đột ngột và diễn ra nhiều hơn.
Hãy làm phép tính so sánh với mùa bão năm ngoái, mô hình khí hậu của mùa bão năm nay có khả năng thay đổi thành La Nina. Tuy nhiên, điểm không thay đổi là nhiệt độ nóng bất thường ở Đại Tây Dương sẽ gây ra nhiều hệ luỵ.
Nhiệt độ đại dương vẫn tiếp tục phá vỡ các mức cao kỷ lục, năm sau cao hơn năm trước và khó đoán định. Nhiệt độ mặt nước biển tăng cao, nếu như trung bình toàn cầu trong tháng 2.2024 là 21 độ C, nó đã phá kỷ lục được thiết lập tháng 8 năm ngoái.
Sự kết hợp giữa vùng nước Đại Tây Dương nóng lên và La Nina được dự báo gợi lại 8 mùa bão đã qua, trong đó những cơn bão phát triển mạnh trong kiểu thời tiết này và dẫn tới những hệ quả tàn khốc. Các đợt sóng thần dâng cao, cơn bão được tăng cấp nhanh chóng, đường đi của bão ngoằn nghèo, khó đoán định.
Cẩn trọng trong việc dự báo
Theo các chuyên gia nhận định, nếu đại dương tiếp tục nóng lên với tốc độ thông thường trong suốt cả năm, những cơn bão đang hình thành sẽ được tiếp thêm nhiều năng lượng. Nó sẽ hình thành những cơn bão lớn, mang tính lịch sử với hậu quá khó lường, trước sự mạnh tàn phá của nó. Nó sẽ là “đỉnh” của sự tàn khốc do mẹ thiên nhiên mang lại.
Năm ngoái, bão Idalia bất ngờ mạnh lên nhanh chóng ngay trước khi đổ bộ vào đất liền cho thấy, việc bão tăng cấp chóng vánh, chuyển hướng đột ngột đang ngày càng phổ biến trong thời gian qua. Trong mùa bão năm ngoái, cơn bão Lee đã lập kỷ lục về bước nhảy vọt từ bão nhiệt đới lên bão cấp 5 chỉ trong 24 giờ, việc thay đổi này khiến nhiều nhà dự báo lúng túng trong việc phát ngôn thông điệp của mình..
Nhiệt độ trái đất đang nóng lên với mô hình khí hậu đang chuyển từ El Nino sang La Nina và nước biển nóng lên lịch sử như hiện nay, mùa bão năm 2024 có khả năng chứng kiến thêm nhiều cơn bão tăng cấp nhanh sẽ đổ bộ vào đất liền hơn các năm trước. Các nhà dự báo rất thận trọng trong việc ra thông báo cho mình.
Các chuyên gia dự báo thời tiết chỉ ra, dựa vào chi tiết của những dự báo bão chính thức, các doanh nghiệp, người dân và chính quyền địa phương cần tận dụng tối đa thời gian chuẩn bị, lường trước các tác động và đưa ra quyết định sáng suốt từ vài ngày đến vài tuần trước khi cơn bão đe dọa. Người dân cần theo dõi sát sao hơn tình hình từng con bão có thể xảy ra để tiến hành các biện pháp phòng tránh cho mình cũng như gia đình và người thân.
Bùi Việt
