Dự báo mới nhất vừa được Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc gia, cập
nhật và đưa ra lời cảnh báo, khả năng từ tháng 6 trở đi, El Nino mới suy yếu và
chuyển dần sang pha La Nina với xác suất khoảng 55 - 60%. Hiện tượng nắng
nóng gia tăng hơn mọi năm, đỉnh điểm nhất là trong tháng 5 và 6 ảnh hưởng đến
hầu hết các tỉnh thành nước ta.
Nhiệt độ trung bình cao hơn mọi năm từ 1-2 độ C
Theo phát ngôn chính thức từ đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc
gia thông tin bắt đầu từ tháng 4 - 6/2024, hiện tượng El Nino sẽ suy yếu dần và
chuyển sang trạng thái trung tính, với xác suất 75 - 80%. Bão và áp thấp nhiệt đới
hầu như không có khả năng xuất hiện trên Biển Đông.
Bắt đầu từ tháng 4/2024, không khí lạnh hoạt động yếu và ít có khả năng xuất hiện
rét đậm, rét hại. Mưa nhỏ, mưa phùn cũng giảm dần trời nồm ẩm hầu như không có
và chỉ xảy ra ít ngày ở vùng ven biển phía Đông Bắc Bộ.
Tuy nhiên, trên phạm vi cả nước có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy
hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh, đặc biệt trong các đợt không khí
lạnh ảnh hưởng đến nước ta trong thời kỳ chuyển mùa là tháng 4 và tháng 5/2024.
Đây cũng là quãng thời gian thời tiết hết sức “đỏng đảnh” mọi người cần để ý theo
dõi sát sao tình hình thời tiết hơn nữa.
Bên cạnh đó, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cũng thông báo
thêm, bắt đầu từ tháng 7 - 9/2024, dự báo ENSO (hai hiện tượng El Nino và La
Nina và có liên quan với dao động của khí áp giữa 2 bờ phía Đông Thái Bình
Dương với phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương) có khả năng chuyển
sang trạng thái La Nina (hiện tượng lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung
tâm và đông Thái Bình Dương lạnh đi dị thường) với xác suất 55 - 65%.
Cũng theo cảnh báo của Trung tâm, từ tháng 4 đến tháng 5/2024, nhiệt độ trung
bình trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng
1 - 2 độ C, có nơi cao hơn 3-4 độ C. Tháng 6/2024 cao hơn từ 0,5 - 1,5 độ C so với
trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Đây là dạng thời tiết rất khắc nghiệt là bà con
hết sức lưu tâm.
Trước khả năng nắng nóng dị thường này, Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn
quốc gia nhận định, tại khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ nắng nóng đã xảy ra
sớm hơn dự báo.
Có thể, trong nửa cuối tháng 3, nắng nóng xuất hiện ở khu vực phía Tây Bắc Bộ,
vùng núi phía Tây thuộc Bắc Trung Bộ. Sau đó, nắng nóng gia tăng về cường độ
và mở rộng dần sang các nơi khác của khu vực Bắc Bộ ảnh hưởng đến hầu hết các
tỉnh thành nước ta.
Khô hạn diễn ra ở nhiều nơi
Đỉnh điểm của đợt nắng nóng bắt đầu từ tháng 4 - 6/2024, nắng nóng diễn ra ở khu
vực Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ; Nam Bộ, sau đó nắng nóng tiếp tục duy trì
trên khu vực miền Đông và sẽ mở rộng dần sang khu vực miền Tây; khu vực
Trung Bộ khả năng xuất hiện khô hạn kéo dài trong thời kỳ này. Khu vực Tây
Nguyên và Nam Bộ tình trạng khô hạn còn tiếp diễn trong tháng 4/2024.
Theo các chuyên gia của Trung tâm Dự báo khí tượng và thủy văn quốc gia: Hiện
tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt ở Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng xuất
hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm trong tháng 7 - 8/2024, đề phòng xảy
ra nắng nóng đặc biệt gay gắt. Nắng nóng có xu hướng giảm dần từ nửa cuối tháng
8 ở Bắc Bộ và từ tháng 9 ở khu vực Trung Bộ. Khu vực Trung Bộ khả năng khô
hạn duy trì trong tháng 7 - 8/2024.
Từ tháng 7 - 9/2024, bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng xuất hiện khoảng từ 4 -
6 cơn trên Biển Đông và khoảng 1 - 2 cơn ảnh hưởng đến đất liền nước ta.
Các chuyên gia khuyến cáo, hiện tượng nắng nóng gia tăng sẽ ảnh hưởng đến sinh
hoạt cũng như mọi hoạt động ngoài trời. Đặc biệt sang tháng 5 - 6/2024, mức độ
nắng nóng có thể gia tăng gay gắt hơn.
Mưa lớn, dông, lốc, mưa đá trong giai đoạn chuyển mùa có thể ảnh hưởng tiêu cực
đến các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của cộng đồng ở các khu vực chịu tác
động. Ngoài ra, bão, áp thấp nhiệt đới và gió mùa Tây Nam có khả năng gây ra gió
mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên Biển Đông.
Về tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, từ nay đến hết mùa khô
năm 2024, các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở cửa sông Cửu Long khả năng tập
trung trong tháng 3/2024 (từ 24 - 27/3).
Các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3 - 4/2024 (từ 24 - 27/3, từ 8 - 12/4, từ 25 -
29/4). Tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn
nước từ thượng nguồn sông MeKong, triều cường và còn biến động trong thời gian
tới.
Thông tin mới nhất từ Cục Thủy lợi, Bộ NN&PTNT cũng cho thấy, trong tuần từ 9
- 15/3, cả nước có hơn 1.500 ha diện tích cây trồng chịu ảnh hưởng từ hạn hán,
xâm nhập mặn. Trong đó, tỉnh Bình Thuận có 909ha và Sóc Trăng có 538ha (thiệt
hại hoàn toàn gần 33ha).
Trước mắt, với dự báo diễn biến của El Nino như hiện tại, cơ quan Khí tượng thuỷ
văn vẫn tiếp tục có các cảnh báo nguy cơ thiếu hụt nguồn nước vào các tháng nửa
đầu năm ở khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ; nắng nóng tại khu
vực Nam Bộ, khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất
hiện nhiều hơn, gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm.
Dự báo xa hơn trong khoảng thời gian nửa cuối năm 2024, với kịch bản La Nina
xuất hiện và bắt đầu tác động đến nước ta vào đúng thời kỳ mưa, bão tập trung ở
Trung Bộ nên khả năng diễn biến bão, mưa, lũ trong nửa cuối năm nay sẽ có nhiều
diễn biến phức tạp cần phải lưu ý ứng phó.
Thống kê cho thấy, trong những năm La Nina xuất hiện, lượng mưa thường vượt
trung bình nhiều năm ở các tỉnh ven biển Trung Bộ và Tây Nam Bộ, thấp hơn
trung bình nhiều năm ở Bắc Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Đáng lưu ý, khả
năng xuất hiện các đợt mưa lớn ở khu vực Trung Bộ, nhất là trong các tháng mùa
thu.
Vì vậy, các địa phương cần chủ động thường xuyên rà soát các điểm xung yếu lũ
quét, sạt lở đất trước mùa mưa bão và trước các đợt mưa lớn để đảm bảo an toàn
cho nhân dân.
Bùi Việt
